Απόσπασμα από Συνέντευξη στο Ηλεκτρονικό Περιοδικό του Συνδέσμου Θηλασμού Ελλάδος-La Leche League Greece, “γαλουχώ”, Τεύχος 33 (13/07/2023).
Διαβάστε Ολόκληρη τη Συνέντευξη
Υπάρχει περιορισμένος αριθμός ιατρικών καταστάσεων στις οποίες αντενδείκνυται ο θηλασμός.
Οι μόνες πραγματικές αντενδείξεις για τον μητρικό θηλασμό και τη χρήση αντλημένου μητρικού γάλακτος είναι οι ακόλουθες:
- Βρέφη με κλασική γαλακτοζαιμία (ανεπάρκεια ουριδυλοτρανσφεράσης της γαλακτόζης 1-φωσφορικής), μια σπάνια μεταβολική νόσος.
- Μητέρες, που ζουν σε αναπτυγμένες χώρες, που έχουν μολυνθεί από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV). Στις μητέρες που είναι θετικές στον HIV συνιστάται να μην θηλάζουν τα μωρά τους για να αποφευχθεί η κάθετη μετάδοση στο βρέφος τους. Ωστόσο, στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου η θνησιμότητα είναι αυξημένη στα μη θηλάζοντα βρέφη από συνδυασμό υποσιτισμού και μολυσματικών ασθενειών, ο θηλασμός μπορεί να υπερτερεί του πολύ χαμηλού κινδύνου απόκτησης της λοίμωξης HIV μέσω του ανθρώπινου γάλακτος.
- Μητέρες με ύποπτη ή επιβεβαιωμένη νόσο του ιού Έμπολα δεν πρέπει να θηλάζουν ούτε να παρέχουν αντλημένο γάλα στα βρέφη τους.
- Μητέρες που κάνουν χρήση ουσιών όπως οπιοειδή, κοκαΐνη και PCP (φαινκυκλιδίνη). Τα ναρκωτικά αυτά μπορούν να ανιχνευθούν στο ανθρώπινο γάλα και η χρήση τους από θηλάζουσες μητέρες προκαλεί ανησυχία, ιδιαίτερα όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη νευροσυμπεριφορική ανάπτυξη του βρέφους και συνεπώς αντενδείκνυνται.
- Μητέρες που έχουν υποβληθεί σε ολική αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή.
- Μητέρες που είναι θετικές για τον ανθρώπινο Τ-κυτταρικό λεμφοτρόπο ιό τύπου Ι ή ΙΙ δεν πρέπει να θηλάζουν ούτε να παρέχουν αντλημένο γάλα στα βρέφη τους.
Προσωρινές αντενδείξεις για μητρικό θηλασμό ή χορήγηση αντλημένου μητρικού γάλακτος
- Μητέρες με μη θεραπευμένη βρουκέλλωση
- Μητέρες που λαμβάνουν αντινεοπλασματικά φάρμακα
- Μητέρες που λαμβάνουν ραδιενεργά φάρμακα για συγκεκριμένες διαγνωστικές εξετάσεις ή θεραπείες
Προσωρινές αντενδείξεις για μητρικό θηλασμό, αλλά με ασφαλή χορήγηση του αντλημένου μητρικού γάλακτος
- Μητέρες που έχουν ενεργό (μολυσματική) φυματίωση ή που έχουν ενεργές βλάβες απλού έρπητα στο στήθος – ωστόσο, το αντλημένο γάλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί, επειδή δεν υπάρχει ανησυχία για τη διέλευση αυτών των μολυσματικών οργανισμών μέσω του γάλακτος.
- Οι μητέρες που εμφανίζουν ανεμευλογιά 5 ημέρες πριν έως 2 ημέρες μετά τον τοκετό, πρέπει να απομονώνονται από τα βρέφη τους, αλλά το αντλημένο γάλα τους μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σίτιση του βρέφους.
Σχετικές αντενδείξεις για μητρικό θηλασμό.
- Η κατάχρηση ουσιών από τη μητέρα δεν αποτελεί κατηγορηματική αντένδειξη για τον μητρικό θηλασμό. Οι επαρκώς θρεπτόμενες μητέρες που εξαρτώνται από ναρκωτικές ουσίες μπορούν να ενθαρρυνθούν να θηλάσουν, εάν είναι εγγεγραμμένες σε ένα επιβλεπόμενο πρόγραμμα υποκατάστασης με μεθαδόνη και έχουν αρνητική εξέταση για HIV και παράνομα ναρκωτικά.
- Τα τρέχοντα δεδομένα δεν επαρκούν για την αξιολόγηση των επιπτώσεων της έκθεσης των βρεφών στη χρήση μαριχουάνας από τη μητέρα κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Κατά συνέπεια, η χρήση μαριχουάνας από τη μητέρα κατά τη διάρκεια του θηλασμού αποθαρρύνεται. Επειδή οι πιθανοί κίνδυνοι της έκθεσης των βρεφών σε μεταβολίτες της μαριχουάνας είναι άγνωστοι, οι γυναίκες θα πρέπει να ενημερώνονται για τον πιθανό κίνδυνο έκθεσης κατά τη διάρκεια του θηλασμού και να ενθαρρύνονται να απέχουν από τη χρήση οποιωνδήποτε προϊόντων μαριχουάνας και να αποφεύγουν την έκθεση στον παθητικό καπνό της μαριχουάνας.
- Το αλκοόλ δεν είναι γαλακτογόνος ουσία – μπορεί να μειώσει τη παροχή γάλακτος και να επηρεάσει αρνητικά την ψυχο-κινητική ανάπτυξη του βρέφους. Έτσι, η λήψη αλκοολούχων ποτών θα πρέπει να ελαχιστοποιείται και να περιορίζεται σε περιστασιακή πρόσληψη, αλλά όχι περισσότερο από 0,5 g αλκοόλ ανά kg σωματικού βάρους, που για μια μητέρα 60 kg είναι περίπου 56 γραμμάρια λικέρ, 227 γραμμάρια κρασί ή 2 μπύρες. Ο θηλασμός θα πρέπει να γίνεται 2 ώρες ή περισσότερο μετά την πρόσληψη αλκοόλ για να ελαχιστοποιηθεί η συγκέντρωσή του στο προσλαμβανόμενο γάλα.
- Το κάπνισμα της μητέρας δεν αποτελεί απόλυτη αντένδειξη για τον θηλασμό, αλλά θα πρέπει να αποθαρρύνεται έντονα, διότι σχετίζεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης αναπνευστικής αλλεργίας του βρέφους και SIDS. Το κάπνισμα δεν θα πρέπει να γίνεται παρουσία του βρέφους, ώστε να ελαχιστοποιείται η αρνητική επίδραση της δευτερογενούς παθητικής εισπνοής καπνού. Το κάπνισμα αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για χαμηλή παροχή γάλακτος και χαμηλή πρόσληψη βάρους του βρέφους.
