ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΙΘΑΝΕΣ ΑΝΕΠΙΘΥΜΗΤΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ;
Κίνδυνοι και επιπλοκές του χειρουργείου
Ορισμένες επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν σε κάθε χειρουργική επέμβαση που γίνεται υπό γενική αναισθησία. Αυτές οι επιπλοκές είναι σπάνιες και περιλαμβάνουν:
- εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση,
- καρδιολογικά ή αναπνευστικά προβλήματα,
- αιμορραγία,
- λοίμωξη,
- αντίδραση στην αναισθησία.
- πόνος μετεγχειρητικά, οπότε χορηγούνται διάφορα αναλγητικά είτε για να τον προλάβουν είτε για να τον αντιμετωπίσουν.
- Επιπλέον, μπορεί να εμφανιστεί δυσκαμψία του ώμου, η οποία συνήθως δε διαρκεί.
- Η αφαίρεση των λεμφαδένων της μασχάλης μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη ή απόφραξη του λεμφικού συστήματος, προκαλώντας λεμφοίδημα, μια κατάσταση κατά την οποία το λεμφικό υγρό συσσωρεύεται στο χέρι και του προκαλεί οίδημα. Το λεμφοίδημα μπορεί να εμφανιστεί αμέσως μετά την επέμβαση, αλλά συνήθως εμφανίζεται αργότερα. Ο κίνδυνος είναι μικρότερος όταν πραγματοποιείται μόνο βιοψία του λεμφαδένα φρουρού.
- Στην περίπτωση που μετά το λεμφαδενικό καθαρισμό της μασχάλης πραγματοποιείται ακτινοθεραπεία στη μασχάλη, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος, καθώς έως και 40% των ασθενών μπορεί να αναπτύξει λεμφοίδημα.
Οι επιπλοκές μπορούν να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη παρακολούθηση και τις συστάσεις των εξειδικευμένων στην ογκολογία ιατρών.
Παρενέργειες της ακτινοθεραπείας
Συνήθως παρατηρούνται λίγες παρενέργειες και στους περισσότερους ασθενείς είναι ήπιες. Καθώς η ακτινοθεραπεία επιδρά στους ασθενείς με διαφορετικούς τρόπους, είναι δύσκολο να προβλεφθούν με ακρίβεια οι πιθανές αντιδράσεις ενός ασθενούς σε αυτή. Έχουν αναπτυχθεί διάφορες στρατηγικές για την πρόληψη ή την ανακούφιση αυτών των παρενεργειών ως ένα βαθμό. Έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικές βελτιώσεις στα ακτινοθεραπευτικά μηχανήματα με αποτέλεσμα οι σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες να είναι πλέον πολύ σπάνιες. Οι περισσότερες παρενέργειες της ακτινοθεραπείας εξαφανίζονται βαθμιαία με το πέρας του κύκλου των θεραπειών. Παρόλ’ αυτά, σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να διαρκέσουν μερικές εβδομάδες.
Οι κύριες παρενέργειες της ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του μαστού είναι:
- ερυθρότητα, πόνος, ή/και κνησμός του δέρματος του θώρακα μετά από τρεις με τέσσερις εβδομάδες χορήγησης εξωτερικής ακτινοθεραπείας. Οι παρενέργειες αυτές συνήθως υποχωρούν δύο με τέσσερις εβδομάδες μετά το τέλος της θεραπείας.
- Η περιοχή του θώρακα που έλαβε ακτινοθεραπεία, παρόλα αυτά, μπορεί να παραμείνει ελαφρά πιο σκούρα σε σχέση με το υπόλοιπο δέρμα.
- Ορισμένες μακροχρόνιες παρενέργειες μπορεί να εμφανιστούν μετά από μήνες και μερικές φορές μετά από χρόνια.
- Η αίσθηση του δέρματος μπορεί να είναι διαφορετική, ή το δέρμα μπορεί να είναι πιο σκούρο από πριν. Είναι δυνατό να εμφανιστούν στο δέρμα μικρά “αραχνοειδή” σημάδια (τελαγγειεκτασίες), λόγω της καταστροφής των μικρών αιμοφόρων αγγείων.
- Μπορεί να εμφανιστεί οίδημα στο χέρι (λεμφοίδημα) εξαιτίας της καταστροφής των λεμφαγγείων/ λεμφαδένων.
- Η ακτινοθεραπεία από μόνη της μπορεί να προκαλέσει καρκίνο, και ένας μικρός αριθμός ανθρώπων μπορεί να αναπτύξει ένα δεύτερο νεόπλασμα εξαιτίας της θεραπείας που έλαβαν. Παρόλα αυτά, η πιθανότητα ανάπτυξης δεύτερου νεοπλάσματος είναι τόσο μικρή, που οι κίνδυνοι από την ακτινοθεραπεία υπερκαλύπτονται από τα οφέλη. Ο κίνδυνος αυξάνεται με τον χρόνο, αλλά δεν εξαρτάται από τη χορηγούμενη δόση.
Παρενέργειες της χημειοθεραπείας
Οι παρενέργειες της χημειοθεραπείας είναι πολύ συχνές. Εξαρτώνται από το φάρμακο(α) που χορηγείται (χορηγούνται), τη δόση του(-ων) φαρμάκου(-ων) και παράγοντες σχετιζόμενους με τον ασθενή. Σε περίπτωση προϋπαρχόντων προβλημάτων υγείας (όπως καρδιολογικά προβλήματα), πρέπει να λαμβάνονται κάποιες προφυλάξεις και/ή να γίνονται οι κατάλληλες τροποποιήσεις στη θεραπεία. Η χορήγηση συνδυασμού διαφόρων φαρμάκων συνήθως προκαλεί περισσότερες παρενέργειες από τη χρήση ενός μόνο φαρμάκου.
Οι πιο συχνές παρενέργειες των χημειοθεραπευτικών φαρμάκων είναι:
- η αλωπεκία και ο μειωμένος αριθμός των κυττάρων του αίματος. Η μείωση των κυττάρων του αίματος μπορεί να οδηγήσει σε αναιμία, αιμορραγία και λοιμώξεις. Μετά την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας, τα μαλλιά μεγαλώνουν ξανά και ο αριθμός των κυττάρων του αίματος επιστρέφει εντός φυσιολογικών ορίων.
- αλλεργικές αντιδράσεις, όπως ερυθρότητα προσώπου και εξάνθημα
- νευρολογικά προβλήματα που εμφανίζονται στα χέρια και/ή τα πόδια (περιφερική νευροπάθεια), και μπορεί να εκδηλωθούν ως “μυρμηγκιάσματα”, μούδιασμα και/ή πόνος
- προσωρινή απώλεια ή αλλαγές της όρασης
- εμβοές ώτων ή αλλαγές στην ακοή
- χαμηλή αρτηριακή πίεση
- ναυτία, εμετός και διάρροια
- φλεγμονή διαφόρων περιοχών, όπως στη στοματική κοιλότητα
- διαταραχή της αίσθησης της γεύσης
- μείωση της όρεξης
- χαμηλός καρδιακός ρυθμός
- αφυδάτωση
- ήπιες αλλαγές στα νύχια και το δέρμα που σύντομα εξαφανίζονται
- επώδυνο οίδημα και φλεγμονή των περιοχών που γίνεται η έγχυση των φαρμάκων
- μυϊκοί πόνοι ή αρθραλγίες
- σπασμοί
- κόπωση
Μπορεί να εμφανιστούν επίσης και άλλες λιγότερο συχνές αλλά περισσότερο σοβαρές παρενέργειες. Αυτές περιλαμβάνουν το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, το έμφραγμα μυοκαρδίου και διαταραχές της νεφρικής και ηπατικής λειτουργίας.
